Παλαιά πόλη και Άνω Καρδαμύλη

Στο επάνω πλευρά της κεντρικής πλατείας της Καρδαμύλης βρίσκεται η καλοδιατηρημένη συνοικία της Παλιάς Πόλης ή Κάτω Καρδαμύλης. Είναι ένας προεπαναστατικός πετρόκτιστος οικισμός, που αποτελείται από 60 κτίρια, πολλά από τα οποία είναι καλά διατηρημένες οικίες, πύργοι και πυργοκατοικίες, εξαιρετικά παραδείγματα της εξέλιξης της μανιάτικης κατοικίας. Η διαίρεση του οικισμού σε τέσσερις ξεχωριστές γειτονιές δείχνει ότι χτίστηκαν από τέσσερις οικογενειακούς πυρήνες.

Οχυρό συγκρότημα των Τρουπάκηδων-Μούρτζινων (Παλιά Καρδαμύλη).
Το συγκρότημα, κτισμένο σε μικρό, βραχώδες ύψωμα στο βόρειο άκρο του οικισμού της Καρδαμύλης, δεσπόζει στην είσοδο του οικισμού, εποπτεύοντας τον μεσσηνιακό κόλπο και τις χερσαίες διαβάσεις. Υπήρξε η έδρα της «καπετανίας» της Ανδρούβιστας, την οποία διοίκησαν για περισσότερα από 200 χρόνια οι Τρουπάκηδες (Μούρτζινοι), ένα από τα ισχυρότερα γένη της Μάνης, που εντοπίζονται στις γραπτές πηγές από το 17ο αι.

Η ανέγερση των πρώτων κτηρίων του τοποθετείται στα τέλη του 17ου αι., ενώ συνεχείς ανακατασκευές και προσθήκες πραγματοποιούνται έως τις αρχές του 19ου αι. Το συγκρότημα διαθέτει τρεις αμυντικούς περιβόλους εντός των οποίων υπήρχαν μια τριώροφη οχυρή κατοικία («οντάς») με μαγειρείο και στέρνα, ένας ψηλός πολεμόπυργος, ελαιοτριβείο, σιδηρουργείο και άλλα βοηθητικά κτίσματα, καθώς και ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα, οικογενειακή εκκλησία του γένους των Μούρτζινων.

Το οχυρό συγκρότημα με τα επιμέρους κτίσματα αυτού έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Οι κληρονόμοι των Τρουπάκηδων-Μούρτζινων, Μαρία και Ελένη Μπουκουβαλέα, το παραχώρησαν το 1967 στο Ελληνικό Δημόσιο με τον όρο να γίνει Μουσείο. Η αναστήλωσή του πραγματοποιήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού, σε πρώτη φάση τα έτη 1999-2004 (αποκατάσταση πυργόσπιτου και μετατροπή του σε μουσείο με θέμα τους οικισμούς της Μάνης) και σε δεύτερη τα έτη 2012-2014 (συνολική αποκατάσταση όλων των κτηρίων του συγκροτήματος – πολεμόπυργου, ελαιοτριβείου, ναού Αγίου Σπυρίδωνα και εξωτερικού περιβόλου).

Στους  χώρους του συγκροτήματος, που αποτελεί οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο, επισκέψιμο για το κοινό, διοργανώνονται από την υπεύθυνη για τη λειτουργία του Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας, ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις (συναυλίες, περιοδικές εκθέσεις αρχαίας και σύγχρονης τέχνης).

Θερινό Ωράριο λειτουργίας: 8.00 π.μ. – 8.00 μ.μ.
Τιμή εισιτηρίου: 2 €, μειωμένο 1€.
Άτομα έως 18 ετών: δωρεάν είσοδος.
Άτομα άνω των 65 ετών: μειωμένο εισιτήριο.
Τηλ. επικοινωνίας 27210 73638 &27210 2534

Η Καρδαμύλη κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Η Καρδαμύλη έπαιξε κι αυτή το δικό της ένδοξο ρόλο στην επανάσταση του 1821. Τον Ιανουάριο του 1821, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, βρήκε καταφύγιο στο σπίτι του Παναγιώτη Τρουπάκη-Μούρτζινου, και μαζί άρχισαν να σχεδιάζουν την επανάσταση. Στις 21 Μαρτίου 1821, 2.500 Μανιάτες ξεκίνησαν από την Καρδαμύλη για να απελευθερώσουν την πόλη της Καλαμάτας και στη συνέχεια όλη την υπόλοιπη Πελοπόννησο, υπό την ηγεσία του Κολοκοτρώνη, του Τρουπάκη-Μουρτζίνου και του γιου του, Διονύσιου, και άλλων περίφημων Μανιατών. Στην είσοδο του οχυρού συγκροτήματος υπάρχει μαρμάρινη επιγραφή που μνημονεύει την άφιξή του Κολοκοτρώνη στην περιοχή.

www.efames.gr

Οι τάφοι των Διόσκουρων

Στο μονοπάτι που οδηγεί από την Άνω Καρδαμύλη προς τον ειδυλλιακό οικισμό της Αγίας Σοφίας, βρίσκονται δύο πανομοιότυποι ελληνιστικοί θαλαμοειδείς τάφοι λαξεμένοι πάνω στον βράχο , οι οποίοι σύμφωνα με τον Στράβωνα ανήκουν στους δίδυμους αδελφούς Κάστωρ και Πολυδεύκη. Μητέρα τους ήταν η Λήδα, βασίλισσα της Σπάρτης, αλλά είχαν διαφορετικό πατέρα. Ο Κάστωρ ήταν ο θνητός γιος του Τυνδάρεως, βασιλιά της Σπάρτης και ο Πολυδεύκης του Δία, ο οποίος μεταμφιέστηκε σε κύκνο και αποπλάνησε την Λήδα. Σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου, η Λήδα γέννησε δύο αυγά, ένα με τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη και ένα με την Ωραία Ελένη και την Κλυταιμνήστρα. Ο Πολυδεύκης ζήτησε από τον πατέρα του να μοιραστεί το ήμισυ της αθανασίας του με τον αδελφό του ώστε να τύχουν της ίδιας μοίρας. Πεθαίνοντας έγιναν τα δύο πιο λαμπερά αστέρια του αστερισμού των Διδύμων. Τους έθαψαν μαζί για να τιμήσουν την αδελφική τους αγάπη. Ο Κάστωρ και ο Πολυδεύκης ήταν θεότητες του φωτός, προσωποποιούσαν την ακεραιότητα και την ανθεκτικότητα, ήταν προστάτες των ναυτικών και είχαν συμμετάσχει στην Αργοναυτική εκστρατεία.

Στα ίχνη του Καζαντζάκη και του Ζορμπά

Τα πραγματικά γεγονότα που ενέπνευσαν ένα από τα κλασσικά αριστουργήματα της σύγχρονης λογοτεχνίας, τον «Βίο και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» του Νίκου Καζαντζάκη, συνέβησαν λίγο έξω από την Καρδαμύλη, ανάμεσα στα ορυχεία λιγνίτη της Πραστόβας και στην παραλία Καλογριά της Στούπας. Τα έτη 1916-1918, ο νεαρός συγγραφέας και ιδιοκτήτης των ορυχείων συνάντησε τον μεταλλωρύχο Γιώργο Ζορμπά, τον άνθρωπο που ενέπνευσε τον βασικό χαρακτήρα του μυθιστορήματος. Ο Ζορμπάς, με τη ζωντάνια του, την απλή του φιλοσοφία και την αγάπη προς τη ζωή, έγινε ο “μέντορας" του αφηγητή και του έμαθε πως: «Η ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο – ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκάλι, η βουή της θάλασσας. Τίποτα άλλο». Το εγκαταλελειμμένο ορυχείο βρίσκεται πριν από την είσοδο της Στούπας, στα αριστερά του κεντρικού δρόμου, ενώ στη δεξιά γωνία της όμορφης παραλίας της Καλογριάς υπάρχει ακόμη η ταπεινή κατοικία του Ζορμπά.